या लेखाचा मुख्य उद्देश होता की जेव्हा किशोर त्यांच्या पालकांकडून योग्य आणि सुसंगत प्रतिसादाची अपेक्षा करतात, तेव्हा ते त्या मूल्यांना आत्मसात करतात आणि त्यानुसार वागण्याची शक्यता जास्त असते.
या लेखात नकारात्मक वर्तनाबद्दल एक महत्त्वाचे निरीक्षण नोंदवले आहे. अभ्यासात असे आढळले की, ज्या किशोरांना त्यांच्या पालकांनी त्यांच्या नकारात्मक वर्तनावर (उदा. गुन्हेगारी किंवा आक्रमकता) योग्य प्रतिक्रिया द्यावी अशी अपेक्षा होती, त्यांनी स्वतःच असे वर्तन कमी प्रमाणात केले. पालकांकडून योग्य आणि वाजवी प्रतिक्रियेची अपेक्षा एक प्रतिबंधक म्हणून काम करते.
याउलट, ज्या किशोरांना त्यांच्या पालकांकडून सकारात्मक वर्तनावर योग्य प्रतिक्रियेची अपेक्षा होती, त्यांनी अशा सकारात्मक कृती जास्त प्रमाणात केल्या. हे सूचित करते की पालकांकडून मिळणाऱ्या मान्यतेची आणि सकारात्मक प्रतिसादाची अपेक्षा किशोरांना उपयुक्त आणि रचनात्मक वर्तनामध्ये सहभागी होण्यास प्रोत्साहित करते.
या अहवालात पालकांच्या माहितीवर विशेष भर देण्यात आला आहे. विशेष म्हणजे, मुलांच्या वर्तनाबद्दल मातांनी दिलेली माहिती देखील किशोरांच्या अपेक्षांशी जुळणारी होती. ज्या किशोरांना योग्य प्रतिक्रियेची अपेक्षा होती, त्यांच्यामध्ये गुन्हेगारी आणि आक्रमकता कमी असल्याचे मातांनी सांगितले, ज्यामुळे किशोरांच्या स्वतःच्या माहितीला पुष्टी मिळाली.
हा लेख किशोरांच्या विकासात पालकांच्या कथित प्रतिक्रियांचे महत्त्व अधोरेखित करतो. तो यावर भर देतो की केवळ पालकांनी दिलेली प्रत्यक्ष शिक्षा किंवा प्रशंसाच नाही, तर त्या प्रतिक्रियेबद्दल किशोरांचे जे मानसिक मॉडेल (mental model) असते, ते त्यांच्या वर्तनावर प्रभाव टाकते. हे निरीक्षण किशोर केवळ समवयस्कांच्या प्रभावाखाली असतात या कल्पनेला आव्हान देते आणि सूचित करते की पालकांच्या अपेक्षा त्यांच्या कृतींना आकार देण्यासाठी एक महत्त्वपूर्ण शक्ती म्हणून कायम राहतात.
No comments:
Post a Comment